تحلیل تاریخی بصیرت افزایی میکند
در بعد آموزش از ابتدا بنایمان بر این بود که با برنامۀ حوزه پیش برویم. تأکید آیت الله مصباح یزدی هم بر این بود که حوزه را بهعنوان اصل بگیریم. طبق برنامههایی که حوزه دارد دقیقاً پیش برویم اما یک سری کمبودها و خلأهایی که احیاناً در بحث حوزه وجود دارد مرتفع کنیم. ازجمله آمدیم برای این خلأها با خیلیها مشورت کردیم، خیلی جاها را دیدم و احساس کردیم حوزه نیاز به کار جدیتری دارد. یکی بحث ادبیات فارسی است که به آن کم پرداخته میشود. یکی بحث قرآن کریم است که آنجوری که باید توجه به ترجمه قرآن کریم فهم قرآن
میدانید الآن آمار مطالعه در کشورمان بسیار پایین است و این یک نقص است. در حوزه هم متأسفانه این نقص هست. خیلی از طلبهها فقط درس اصلیشان را میخوانند. دایره مطالعات آنها کم است برای این هم باید یک برنامهای میداشتیم و برنامهریزی میکردیم. مطالعه یکی از شاخصهایی بود که در بحث آموزش اضافه کردیم. قرآن، حدیث، ادبیات فارسی، تاریخ، مباحث اخلاقی و مطالعاتی. این شش عنوان درواقع درسهایی است که ما اشراق کردیم. بعضی را بهصورت برنامههای تابستانی بهنوعی در برنامههایمان گنجاندیم که خلأ را در این زمینهها پر کنیم.
در سطح 2 بحث آموزش برخی زبانهای خارجی را داریم. چون برای تبلیغ نیاز دارند و میخواهند برود مبلغ شوند. ولی الآن نیازی ندارند الآن کارشان این است که مواد را به دست بیاورند؛ یعنی مبلغی که میخواهد وارد عرصۀ تبلیغ بشود باید بتواند اینها را تبیین کند و کار کند.
بحمدالله این زمینهها را به لطف خدا فراهم کردیم. در ادبیات فارسی در این چند سال کار خیلی خوبی انجام شده است و به لطف خدا استاد خوبی پیدا کردیم. سه ترم برایشان ادبیات فارسی داریم. خیلی از بچهها ادبیاتشان خوب میشود حتی بعضیهایشان شعر میسرایند و شعرهای خوبی میگویند، قلم روانی پیدا میکنند اینها زمینۀ خیلی خوبی است.
در بحث حدیث اصول کافی بهصورت جدی کار میشود و روند مطالعۀ اصول کافی را داریم. در بحث قرآن کریم یک بحث واژهشناسی قرآن داریم آشنایی با واژههای قرآن کریم و بعداً با آشنایی با ترجمه و تفسیر قرآن را در پایۀ چهار و پنج داریم. در بحث تاریخ از اساتید خوب تاریخ موسسه که درواقع یا دکتری تاریخ دارند یا کارشناسی ارشد تاریخ هستند دعوت میکنیم روش تحلیل تاریخ و نگاه تحلیلی به تاریخ را
البته؛ گاهی اوقات گلایه و اعتراض میکنند. حالا کنار اینها چیزهایی دیگری نظیر مهارت روش تحصیل، مطالعه، روش تحقیق، کلاس داری و تدریس، تندخوانی که باید بچهها یاد بگیرند، همچنین خوشنویسی که خیلی مقید هستم از سال اول خوشخط بشوند از الآن باید استاد خط داشته باشند. یک سری آموزش سلامت تن و روان داریم. گاهی اوقات آشنایی با مباحث همسرداری و خانواده از سال ششم داریم و بعد چگونه فرزند تربیت کنند. این دورهها را برایشان در بحثها داریم. اینها را هم کنار این بحثها به لطف خداوند قرار دادیم البته عرض کردم فشار به آنها میآید لذا هنگام پذیرش به خانوادهها تأکید میکنم و میگویم ما کارمان سنگین است اگر میبینید فرزند شما اذیت میشود در جای دیگری ثبت نام کنید. واقعاً بعضی از طلبه ها اذیت میشوند. ولی خب به آنها گفتیم کسی که بخواهد برای نظام حکومت جهانی آماده شود باید کار بیشتری کند، البته ورزش و برنامه های تفریحی هم دارند. هفتهای یک روز اردو دارند. ما بعد از عید که هوا خوب میشود یک روز در هفته بوستان غدیر می رویم؛ در آنجا برنامه های متنوعی داریم.
کسانی که مایل هستند برای آمادگی جسمانی ثبتنام می کنند، دو روز در هفته ورزش آمادگی جسمانی هم دارند.
بله از شنبه که میآیند تا پنجشنبه ظهر که میروند فقط پایه اول را درترم اول دو شب در هفته اجازه میدهیم بروند منزل، ترم دوم یکشب در هفته میروند منزل که کمکم این علقهشان قطع بشود و برای بقیۀ پایهها هم کسانی که احساس میکنیم که کار خاصی دارند، فشار روحی دارند، نیازی دارند میآیند مراجعه میکنند و به آنها اجازه میدهیم. همه طلاب قمی هستند ما شهرستانیها را نمیپذیریم.
بله، با مشورتهای بسیار و بازدید از مدرسههای مختلف به این نتیجه رسیدیم که پذیرش از سیکل باشد؛ به بناب رفتم و با آقای بنابی صحبت کردم. در خوانسار خدمت آقای ابنالرضا رسیدم. در بابل خدمت آقای فاضل رسیدم. با دوستانی که در شهرستانهای مختلف سابقه کار داشتند مشورت کردم. غالباً نظرشان این بوده است که سیکل باشد. خود حضرت استاد مصباح هم تأکید زیادی داشتند به سیکل و خودمان هم به این نکته واقفیم. میدانیم که زمان شکلگیری شخصیت، زمان نوجوانی است. اگر در دبیرستان شکل بگیرد و من اینجا بخواهم تغییر بدهم زمان میبرد. ممکن است خوب شکل گرفته باشد و ممکن است... تأثیرگذاری اینجا به خاطر فضای سالمی است که هست به علاوه اینکه فرصت مناسبی دارند. چون اگر با دیپلم بیاید یکی دو سال بعد باید ازدواج کند. ولی اگر سیکل بیاید 5، 6 سال درس بخواند یک مقدار مایهاش را قوی کند بعد وارد زندگی و تشکیل زندگی و ضرورتهایش شود. البته کار با سیکل مشکلات خاص خودش را دارد و عرض کردم شناخت نوجوان و کار با نوجوان ویژگی خاص خودش را دارد. هر مربی که اینجا میآید هر نفری را که میآورم باید فصل مشبعی راجع به نوجوانی برایش صحبت کنم.
از سال اول دغدغه پژوهش را در مدرسههای مختلف دیده و شنیده بودم. به مدرسه علوی و مدرسههای دیگر رفتم. آنها که پژوهش محورند کارهایشان را دیدم. دیدم مدارس از سال اول کار پژوهشی را شروع میکنند، بعضی از مدارس هم با تأخیر. دربارۀ ابزارهای پژوهش سؤال کردیم. با ده-دوازده استاد ادبیات فارسی، استادهای متبحر در این زمینه مشورت کردم. شیوه ادبیات فارسی را از آنها آموزش گرفتم که چهکار کنم. در زمینههای مختلف هم مثل روش پژوهش هم مشورتهای زیادی کردیم. به این نتیجه رسیدیم که کار پژوهشی ابزارهایی لازم دارد اول ادبیات فارسی است، اینکه طلبه خوب بخواند، خوب بنویسد و دست روانی برای نوشتن داشته باشد. دوم اینکه علاقه به مطالعه داشته باشد؛ یعنی مطالعه برایش رغبت ایجاد کند نه اینکه بهزور بخواند. چون خیلی از تحقیقاتی که انجام داده است کپیپیست است از اینطرف و آنطرف جمع میکند و میآورد و این به درد تحقیق نمیخورد بلکه خودش باید ده-بیست جلد کتاب ببیند تا بتواند متنی را دربیاورد. سوم اینکه باید روشهای مطالعه را آموزش داد، ابزارهای مطالعه مثل فیشبرداری، خلاصهنویسی و ... این کارها را باید آموزش داد ازجمله تندخوانی که سرعت مطالعه و دقت مطالعه را افزایش دهد، رغبت مطالعه را بیشتر کند، بچهها را در عرصه مطالعه وارد کند.
دو سال پیش شش مقاله به جشنواره علامه حلی ارائه کردیم. از این شش مقاله پنج مقاله رتبه آورد. یکی رتبه کشوری آورد، دو مقاله هم رتبه استانی آورد دو تا هم شایسته تقدیر شد. تعجب کردند. گفتند مدارسی بودند هفتاد مقاله داشتند، یکی یا دو تا نتیجه داده است. پرسیدند گفتم مقدماتی که الحمدلله فراهم شده است و الحمدلله بچهها دستبهقلم شدهاند، اهل مطالعه شدهاند، این زمینهها الحمدلله فراهم شده است. امسال هم در جشنواره شرکت کردیم ما نوزده اثر ارائه دادیم از این نوزده اثر، نه اثر شایسته تقدیر شد یعنی تقریباً نصف. آقای عماد از بچهها تقدیر کردند، واقعاً خیلی تحسینبرانگیز بود، تشکر کردند گفتند این روش جواب داده است و الحمدلله کاری که به لطف خداوند انجام شده است و امسال هم ما سی و پنج اثر داریم که باید انشاءالله ارائه بدهیم، مراحل مختلفش را داریم طی میکنیم. فکر میکنم در پژوهش الحمدلله قدمهای خوبی برداشته شده است و امیدواریم انشاءالله سال آینده این در بحث پژوهش توفیق بیشتری پیدا کنیم.
در بحث فرهنگی هم یک مقدار
دایره نگاه بنده فراتر از مراسم و جشنواره برگزار کردن و این حرفهاست. فکر میکنم
هرچه غیر از آموزش است فرهنگی است. لذا وقتی مسئول فرهنگی میآید یک سفرۀ بزرگی جلواش
پهن میکنم میگویم در معرض شماست، شما باید این سفره را هر چه میتوانی گستردهترش
کنی. در زمینههای مختلف در فضاسازی مدرسه، در بحثهای عبادی بچهها که جهتدهیهای
عبادی و اخلاقی، بحث ورزش، اردوها، کلاسهای فن بیان، خلاقیت و فکری مراسمها، برنامههای
افزایش جنبههای مطالعاتی و پیشرفتهای اینچنینی. سیاستهای فرهنگی را ایجاد کردهایم
و مدیریت فرهنگی در مدرسه باید کار جدی فرهنگی انجام بدهد. باید بچهها را در زمینههای
مختلف آماده کند. درواقع یک سری بایدها و نبایدها را تنظیم کردیم بهعنوان دستورالعمل
به مسئول فرهنگی داده میشود که در عین حفظ آن جنبههای آموزشی که بهشدت و به جد کار
شود. کارهای فرهنگی هم هرکسی بهنوعی در کار فرهنگی سهیم شود. الآن خیلی از بچهها
در گروههای مختلف فرهنگی مدرسه فعالیت دارند.
ادامه دارد...
تهیه وتنظیم: سید مجتبی رفیعی- محمدرضا خادم الذاکرین