مرحوم ابوی و آیتالله خوشوقت از شاگردان اولی مرحوم علامه بودند/ عدهای از شاگردان علامه در مرتبه دوم هستند؛ مثل مرحوم آیتالله سعادتپرور و آیتالله جعفری (ره)/ شاگردان با مرحوم علامه برای طرح مباحث معنوی جلساتی داشتند که تقریباً آیتالله سعادتپرور بنیانگذار آن جلسات بودند و حدود 25 سال این جلسات ادامه داشت/ مرحوم سعادتپرور این جلسات را به صورت کتاب درآوردند که الآن 10 جلد آن چاپ شده است/ مرحوم علامه اسامی عدهای از عرفا را -از قرن اول تاکنون- به مرحوم آقای سعادتپرور میدهد تا این اسامی استخراج شود، به این ترتیب، کتاب «پاسداران حریم عشق» که ده جلد است، با زحمات طاقتفرسای مرحوم آیتالله سعادتپرور تهیه میشود

در سیر مکتب تربیت عرفانی
نجف، به مرحوم حضرت علامه طباطبایی رسیدیم. روش تربیتی ایشان چه بود و شاگردان
ایشان چه کسانی بودند؟
ایشان از جهت زمانی شاگردان
اولی و دومی و سومی داشتند. مرحوم پدرم از شاگردان اولی ایشان بود. مرحوم علامه
وقتی که به قم میآیند مدت کوتاهی درس فقه و اصول برگزار کردند، ولی آن موقع میبینند
جای درس تفسیر و فلسفه در حوزه خالی است؛ درس فقه و اصول را تعطیل کردند و تدریس
فلسفه را شروع کردند که با ورود تودهایها در ایران همزمان بود. ایشان در
تبریز بودند و مشکلات آنها را درک کرده بودند. خلاصه طبق وظیفه، درس فلسفه و
تفسیر را شروع میکنند و کمکم شناخته میشوند و شاگردانی خدمت ایشان حضور مییابند.
مباحثی از تفسیر را هم در شادآباد تبریز نوشته بودند ولی هنوز پالایش نشده بود.
وقتی به حوزه قم آمدند و تدریس را شروع کردند، آن نوشتهها را تعمیق کردند و کتاب
تفسیر المیزان را که بحرالمعارف و معارف گوناگون در آن وجود دارد نوشتند.
مرحوم ابوی و آیتالله خوشوقت از شاگردان اولی مرحوم علامه بودند. مرحوم آیتالله سعادتپرور و آیتالله جعفری (ره) از شاگردانِ مرتبه دوم علامه بودند.
به هر حال ایشان در دو-سه
دور از زمان، شاگردانی را پرورش دادند. آن مقدار که بنده میدانم مرحوم ابوی و آیتالله
خوشوقت از شاگردان اولی مرحوم علامه بودند. مرحوم آیتالله سیدمحمدحسین تهرانی
صاحب کتابهای معادشناسی و امامشناسی نیز با مرحوم علامه ارتباطاتی داشتند. مهر
تابان یکی از محصولات آن ارتباطات و جلسات است.
شاگردان رتبه دومِ علامه، از جهت زمانی چه کسانی بودند؟
عدهای از شاگردان علامه در
مرتبه دوم هستند؛ مثل مرحوم آیتالله سعادتپرور و آیتالله جعفری که اخیراً
مرحوم شدند. مرحوم علامه رضوان الله علیه با درخواست شاگردان یک سری
جلسات معنوی خاصی را تشکیل میدهد. در این جلسات مطالبی بیان میشد تا تحریک کنندۀ
سیر عملی باشد. مرحوم پدرم میگفت: ما یک دوره رسالۀ سیر بحر العلوم را خدمت علامه
خواندیم. مرحوم آیتالله تهرانی و شخص دیگری که ظاهراً هنوز زنده است با مرحوم
علامه نیز جلساتی داشتند و تقریرات درس علامه را مینوشتند، کتاب لب اللباب محصول
این جلسات است.
شاگردان با مرحوم علامه برای طرح مباحث معنوی جلساتی داشتند که تقریباً آیتالله سعادتپرور بنیانگذار آن جلسات بودند و حدود 25 سال این جلسات ادامه داشت
خلاصه اینکه شاگردان با
مرحوم علامه برای طرح مباحث معنوی جلساتی داشتند که تقریباً آیتالله سعادتپرور
بنیانگذار آن جلسات بودند و حدود 25 سال این جلسات ادامه داشت
. در این جلسات، مرحوم علامه ابتدا به ساکن صحبت نمیکرد،
مگر اینکه با تشخیص خودشان متنی را شروع میکرد، مثل رساله سیر بحر العلوم. بعد از
آن سؤال و جواب میشد. در این جلسات، مشکلات روایات و آیات و مسائل معرفتی و
کلمات عرفا و نظریات حافظ –دویست غزل- مطرح میشد.
مرحوم سعادتپرور اینها را به صورت کتاب درآوردند که الآن 10 جلد آن چاپ شده است.
در این جلسات از دیوان شبستری سؤال میشود که در
کتاب «راز دل» چاپ شده است. مرحوم علامه اسامی عدهای از عرفا را -از قرن اول
تاکنون- (برای تحقیق) به مرحوم آقای سعادتپرور میدهد تا این اسامی استخراج شود و
از بین نرود، به این ترتیب، کتاب «پاسداران حریم عشق» که ده جلد است، با زحمات طاقتفرسای
مرحوم آیتالله سعادتپرور تهیه میشود. ایشان کتابهای عرفا را مطالعه میکرد و
مقداری از کلمات ایشان را استخراج کردند. ایشان میخواست اثبات کند که سبک و سیاق
این عرفا نوعا خارج از کتاب و سنت نبوده است. البته آن عده از عرفا که مسئلهدار
بودند را نیز ذکر کرده است و به مسئلهدار بودنشان تذکر داده است.
از مکتب عرفانی نجف یاد
کردید، آیا ما مکاتب عرفانی قم، کربلا و یا سامرا نیز داریم؟
آن مقدار که بنده اطلاع
دارم چنین چیزی نیست و مقصود این است که این مکتب از نجف برخاسته است و جای دیگر
هم نیست و اگر هم در قم بوده است مثل مرحوم میرزاجواد آقا، باز از نجف نشأت گرفته
است.
ادامه دارد...